Chỉ trong vòng 2 tuần qua, các bác sĩ tại Khoa Bỏng & Tạo hình thẩm mỹ, BV Trưng Vương đã tiếp nhận, điều trị cho 5 bệnh nhân bị biến chứng nguy hiểm do tiêm tinh chất tan mỡ.
“Trong giai đoạn dịch COVID-19 đang hoành hành, chúng tôi vẫn phải cảnh báo nguy cơ từ dịch vụ thẩm mỹ”- Đó là chia sẻ của PGS.TS Phạm Trịnh Quốc Khanh – Trưởng khoa Bỏng & Tạo hình thẩm mỹ, BV Trưng Vương, TP.HCM.
Bệnh nhân T. (55 t.uổi, ngụ tại TP.HCM) nhập viện khoảng 2 tuần trước, trong tình trạng sưng tấy, viêm toàn bộ thành bụng và lan xuống vùng s.inh d.ục.
Bệnh nhân T. đang được các bác sĩ kiểm tra lại sau xử trí cắt lọc mô hoại tử. Ảnh: H.T
Trước đó khoảng 1 tháng, bà T. đi chăm sóc da tại một Spa trên địa bàn Q.1 (bệnh nhân không nói rõ cơ sở nào). Được nhân viên tại đây quảng cáo, tư vấn về phương pháp tiêm tinh chất giảm mỡ bụng.
Những lời quảng cáo “có cánh” như “đ.ánh tan cả những mô mỡ lâu năm”, “đẹp nhanh mà không cần vất vả tập thể dục…”, khiến bà bị thuyết phục, đồng ý thực hiện phương pháp.
Sau tiêm khoảng vài ngày, bà T. bị đau, sưng viêm ở thành bụng. Quay trở lại Spa, bà được nhân viên trấn an, hướng dẫn dùng thuốc, cho đến khi tình trạng ngày càng nặng hơn mới nhập viện điều trị.
PGS.TS Phạm Trịnh Quốc Khanh cho biết, đối với bệnh nhân T. khi xuất hiện các biểu hiện đau, sưng, viêm, thay vì đến bệnh viện kịp thời thì bệnh nhân cố gắng tự điều trị tại nhà, càng ngày đã dẫn tới tình trạng hoại tử n.hiễm t.rùng nặng và lan rộng hơn.
Tại bệnh viện, các bác sĩ đã xử trí dẫn lưu hoại tử, phẫu thuật cắt bỏ hoại tử, điều trị kháng sinh. Bệnh nhân T. đã được phẫu thuật 2 lần, đến nay đã kiểm soát được tình trạng n.hiễm t.rùng. Bệnh nhân đang được tiếp tục theo dõi.
Thời gian tiếp tục theo dõi tại bệnh viện khoảng 1 tháng, hoặc có thể dài hơn tuỳ thuộc vào tình trạng hồi phục của bệnh nhân.
Dự kiến, sau can thiệp, dù vết thương sẽ lành, nhưng di chứng để lại là sẹo lớn, sẹo mất mô lồi lõm ở vùng thành bụng, bộ phận s.inh d.ục.
Vùng thành bụng của bệnh nhân sau khi được các bác sĩ cắt lọc mô hoại tử. Ảnh: H.T
Một trường hợp khác là thiếu nữ 19 t.uổi, đến bệnh viện trong tình trạng sưng viêm, đau ở 2 bên cằm. Thông tin từ người bệnh, trước đó, bệnh nhân đã được thực hiện tiêm tinh chất tan mỡ vào 2 bên cằm tại một Spa ở TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (bệnh nhân cũng không khai rõ địa chỉ cơ sở).
Sau tiêm vài ngày thì xuất hiện biến chứng. Bệnh nhân được chỉ định nhập viện để xử trí ngay, tuy nhiên bệnh nhân đã từ chối nhập viện.
Với tình trạng của bệnh nhân có thể sử dụng kháng sinh để khu trú biến chứng kịp thời, nhưng bệnh nhân đã từ chối nhập viện.
Các bác sĩ lo ngại, nếu bệnh nhân được can thiệp chậm trễ, biến chứng hoại tử tăng nặng và lan rộng. Lúc đó, bệnh nhân không thể tránh khỏi phẫu thuật để xử trí. Nếu điều trị kháng sinh hoặc phẫu thuật tại một cơ sở y tế không đảm bảo, những di chứng thẩm mỹ để lại sẽ nặng nề.
Theo PGS.TS Phạm Trịnh Quốc Khanh, trước đây tại khoa cũng tiếp nhận rải rác một số trường hợp biến chứng sau tiêm tinh chất giảm mỡ, tuy nhiên khoảng 2 tuần trở lại đây, có 8 trường hợp bị biến chứng do thực hiện các phương pháp can thiệp thẩm mỹ tại các cơ sở Spa, chăm sóc da, cơ sở thẩm mỹ không được phép thực hiện các thủ thuật thẩm mỹ.
Trong đó có 5 bệnh nhân bị biến chứng sau tiêm tinh chất tan mỡ đang được điều trị, theo dõi.
“Hiện nay, tại Việt Nam các dạng tinh chất tan mỡ chưa được cấp phép nhập khẩu, cũng như chưa có một cơ sở y tế nào được cấp phép thực hiện phương pháp tiêm/ cấy tinh chất tan mỡ.
Tại các cơ sở chăm sóc da spa, các loại tinh chất tan mỡ này được nhập về dưới dạng mỹ phẩm dùng ngoài da, tuy nhiên lại được quảng cáo, sử dụng tiêm, cấy vào cơ thể, gây ra các biến chứng nặng nề.
Các biến chứng đã được ghi nhận từ hoại tử da và mô, n.hiễm t.rùng tại chỗ, thậm chí đe doạ n.hiễm t.rùng huyết gây nguy hiểm đến tính mạng”- PGS.TS Phạm Trịnh Quốc Khanh cảnh báo.
PGS.TS Phạm Trịnh Quốc Khanh khuyến cáo: Để giảm mỡ an toàn, người dân cần chế độ ăn uống, luyện tập, sinh hoạt khoa học. Khi có nhu cầu can thiệp thẩm mỹ, làm đẹp người dân nên đến các cơ sở thẩm mỹ, phòng khám chuyên khoa, bệnh viện có chuyên khoa thẩm mỹ để được tư vấn cụ thể.
Làm đẹp bằng filler: Cẩn trọng thương tật vĩnh viễn
Filler hay còn gọi là chất làm đầy – là hợp chất có cấu tạo từ acid hyaluronic. Trong đó một số loại filler được dùng trong thẩm mỹ phổ biến như: restylane, juvederm và radiess.
Mặc dù việc cảnh báo tiêm filler làm đẹp từ các spa gây biến chứng hoại tử vùng tiêm, gây mù mắt vĩnh viễn… đã được các phương tiện truyền thông đưa tin cảnh báo, nhưng vẫn còn đó những chị em nhẹ dạ cả tin, gửi cả nhan sắc và tính mạng của mình cho những cơ sở thẩm mỹ không đảm bảo nên đã phải gánh hậu quả khôn lường…
Trả giá đắt vì tiêm filler làm đẹp từ spa
N.T.H (nữ, 21 t.uổi, Bắc Ninh) đến một cơ sở spa để được tiêm filler nâng mũi. Ngay trong lúc tiêm, H. cảm thấy choáng váng, đau đầu, mờ mắt trái, toàn thân nóng ran rồi chuyển rét run… đã được cấp cứu nhưng không hiệu quả. H. được hướng dẫn đến bệnh viện (BV) gần đó, rồi tiếp tục được chuyển sang BV Mắt Trung ương. Tại đây, H. được chẩn đoán nguy cơ bị mù mắt trái ngay sau khi tiêm filler và chuyển cấp cứu sang Trung tâm Phẫu thuật Tạo hình Hàm mặt Thẩm mỹ, BV Hữu nghị Việt Đức.
Thời điểm cấp cứu tại BV Việt Đức, mắt trái của H. chỉ phân biệt được sáng tối, bệnh nhân (BN) trong tình trạng đau đớn, hoảng loạn, trên da xuất hiện vết tím đen, đe dọa hoại tử da và cơ vùng hốc mắt. Rất may, sau khi được cấp cứu, điều trị thị lực với những biện pháp tân tiến nhất, tình trạng BN dần đi vào ổn định.
Các nhánh mạch thông trở lại và đã bắt đầu đưa mắt đến các tổ chức quanh nhãn cầu, các dấu hiệu hoại tử cũng được cải thiện một phần. Tuy thị lực có cải thiện nhưng không được nhiều, từ chỗ chỉ phân biệt được sáng tối đến chỗ thấy mờ mờ bóng bàn tay. Nhưng vẫn cần có thêm thời gian để có thể khẳng định BN có thoát khỏi mù hay không.
Bệnh nhân có nguy cơ mù mắt sau khi tiêm filler tại một spa.
Trước đó, tại BV Trưng Vương (TP.HCM) cũng cấp cứu cho BN H.N.P. (nữ, 30 t.uổi) được chuyển đến trong tình trạng: Da căng, sưng bầm vùng mũi và mắt trái, có dấu hiệu tắc mạch và hoại tử dẫn đến mù vĩnh viễn. Trước khi được chuyển đến BV Trưng Vương một ngày, bệnh nhân đã được tiêm filler mũi để nâng mũi. Sau khi tiêm khoảng 5 phút P. thấy sưng, đau, đỏ, nhìn mờ, sụp mi… Tiếp đến là bầm da vùng mũi trán bên trái lan rộng… BN được chẩn đoán lúc nhập viện là “theo dõi tổn thương xoang – lấp mạch mắt trái do chất làm đầy”.
Trên đây là các ca cấp cứu điển hình về biến chứng do chất filler. Cảnh báo nguy cơ từ chất filler theo lý thuyết thì rất thấp, chỉ dưới 1%. Tuy nhiên, PGS.TS.Vũ Ngọc Lâm (Giám đốc Trung tâm phẫu thuật sọ mặt và tạo hình, BV Trung ương Quân đội 108) cho hay, tại trung tâm đã phải tiếp nhận và xử lý rất nhiều ca tiêm filler gây tổn thương mắt, hoại tử vùng tiêm… Thậm chí có những ca tiêm filler nâng ngực tại spa dẫn tới hoại tử hoàn toàn 2 bên ngực. Để xử trí các ca bệnh này, theo PGS.Lâm là rất nan giải.
Một ca hoại tử sau tiêm filler.
Hinh ảnh Xquang và CT cho thấy phổi đông đặc, xuất huyết nhiều dẫn đến t.ử v.ong của một bệnh nhân sau khi tiêm filler nâng ngực tại cơ sở không đảm bảo.
Chất filler là gì?
Filler hay còn gọi là chất làm đầy – là hợp chất có cấu tạo từ acid hyaluronic. Trong đó một số loại filler được dùng trong thẩm mỹ phổ biến như: restylane, juvederm và radiess. Một số thành phần khác có thể gặp trong các chất làm đầy bao gồm: collagen, acid lactic, calci poly-L-hydroxylapatite.
Đây là một chất được ngành thẩm mỹ dùng để tiêm vào da, tạo khối mô dày dưới nếp nhăn. Mục đích là làm phẳng da hay tăng thể tích một bộ phận nào đó của cơ thể trong thời gian ngắn, như các vùng cần nâng độn: Vùng ở mặt (mũi, gò má, môi, thái dương, quai hàm, cằm); ngực; mông; tạo hình đường cong mà không cần phẫu thuật… Chất này là giải pháp thay thế cho silicon lỏng đã bị cấm từ năm 1990. Sau khi tiêm chất làm đầy có hiệu quả trong vòng từ 4-6 tháng, tối đa là 18-24 tháng. Sau đó nếu muốn duy trì làm đẹp thì cần tiếp tục tiêm. Do đó chi phí làm đẹp cho biện pháp này tương đối cao.
Nguyên nhân gây biến chứng?
Một trong những nguyên nhân gây biến chứng là kỹ thuật tiêm: Tiêm không đúng kỹ thuật, tiêm nhanh với áp lực tiêm mạnh vào nhánh của động mạch mắt, thì áp lực tiêm sẽ khiến filler đi ngược dòng m.áu. Từ đó, chất tiêm bị đẩy ngược lại vào động mạch mắt, trong đó có động mạch trung tâm võng mạc. Hoặc tiêm nhầm vào mạch m.áu sẽ gây tắc mạch, từ đó dẫn đến hoại tử vùng mô mà mạch m.áu bị tắc nuôi dưỡng. Hoặc khi tiêm quá liều có thể gây căng da, chèn mạch m.áu gây thiếu m.áu các cơ qua lân cận, gây hoại tử mũi. Đối với trường hợp bị biến chứng gây mù mắt, mặc dù không phải tiêm filler vào mắt, nhưng khi tiêm chất này vào vùng mũi có thể dẫn đến phù nề, chèn ép gây hoại tử tại chỗ, từ đó ảnh hưởng đến vùng xung quanh, gây tắc động mạch trung tâm võng mạc, tăng nhãn áp, từ đó gây mù lòa… Tương tự, khi tiêm filler để nâng ngực (hoặc độn mông) có thể chất này chèn ép gây tắc mạch, vỡ mạch, chèn ép các mô gần vùng tiêm, gây tắc tuyến sữa, biến dạng tuyến sữa… dẫn đến biến chứng tím bầm quanh vùng được tiêm và hoại tử.
Một ca đến bệnh viện để xử lý tình trạng hoại tử vùng mũi sau khi tiêm filler tại một spa.
Đối với nam giới, khi sử dụng kỹ thuật tiêm filler vùng d.ương v.ật nhằm cải thiện kích thước “cậu nhỏ”, có thể gặp biến chứng gây tắc mạch, hoại tử thể hang, thể xốp, biến dạng d.ương v.ật… Lúc này thì “tiền mất tật mang; chữa lợn lành thành lợn què”.
Một nguyên nhân nữa gây biến chứng, đó là do n.hiễm t.rùng: Khả năng này hoàn toàn có thể xảy ra nếu quy trình tiêm không tôn trọng nguyên tắc vô khuẩn. Mỗi loại filler lại được chỉ định dùng cho mỗi vùng khác nhau. Nếu sử dụng sai loại cũng có thể gây ra nhiều biến chứng nặng nề.
PGS.Lâm khuyên, để an toàn nhất, nên tìm đến các bệnh viện có trung tâm thẩm mỹ, với các bác sĩ có tay nghề cao, nhiều kinh nghiệm để được tư vấn và thực hiện kỹ thuật tiêm chất này.
