Dịch Covid-19 đã gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của nhiều người. Không chỉ tác động đến công việc và sức khỏe, tâm lí cũng gặp không ít vấn đề.
Theo Doanh Nghiệp và Tiếp Thị, Thạc sĩ – Bác sĩ nội trú Nguyễn Viết Chung, khoa sức khỏe Tâm Thần của Bệnh viện E cho hay, dịch Covid-19 đã và đang âm thầm tác động đến sức khỏe mọi người. Tuy nhiên gần như chẳng ai để ý đến điều này và chỉ khi xuất hiện triệu chứng mới tìm đến bác sĩ.
Dịch Covid-19 đang âm thầm ảnh hưởng đến tâm lí của nhiều người. (Ảnh: Báo Chính Phủ)
Bác sĩ nhận định, Covid-19 có thể không phải nguyên nhân trực tiếp gây ra chứng rối loạn tâm thần nhưng lại như một sang chấn thúc đẩy các bệnh lí tâm thần như lo âu, trầm cảm, stress, rối loạn giấc ngủ… diễn ra nghiêm trọng hơn.
Thạc sĩ Chung phân tích: “Dịch Covid-19 đang thay đổi và tác động cuộc sống, công việc của tất cả mọi người. Có người sẽ mất việc hoặc ít việc đi, nhưng sẽ có người phải làm việc nhiều hơn… dẫn tới tình trạng căng thẳng cho tất cả mọi người. Dù nhà nước ta đã có các chính sách rất tốt hỗ trợ cho người dân nhưng đâu đó vẫn sẽ tồn tại hậu quả của Covid-19 gây ra.”
Áp lực từ những gì Covid-19 đem lại gây ra sự lo lắng, căng thẳng. (Ảnh: Xã Luận)
Là người thường xuyên tiếp đón và khám chữa cho bệnh nhân tại Bệnh viện E, bác sĩ Chung rất ngạc nhiên vì sau mỗi đợt dịch, số lượng người đi khám rối loạn tâm thần lại tăng vọt. Trong đó, chủ yếu thường rơi vào nhóm người có kiến thức, dân văn phòng.
Một trong số các bệnh nhân mà bác sĩ Chung tiếp nhận là nhân viên ngân hàng. Công việc của bệnh nhân yêu cầu thường xuyên phải đi gặp khách hàng. Tuy nhiên vì ảnh hưởng của dịch bệnh mà công việc kém suôn sẻ khiến người này rơi vào tình trạng rối loạn lo âu, rối loạn giấc ngủ.
Theo bác sĩ, với một người bình thường, họ có thể suy nghĩ đơn giản và dễ chấp nhận thực tế công việc gặp khó khăn do dịch bệnh. Song với các bệnh nhân mắc bệnh tâm lí, họ lại có xu hướng tự trách bản thân, nghĩ rằng mình không đủ năng lực nên rơi vào trạng thái bi quan. Về lâu dài dẫn đến tình trạng mất ngủ, ăn uống kém, không còn động lực, dễ nổi nóng…
Nhóm nhân viên văn phòng là những đối tượng gia tăng mắc bệnh tâm lý. (Ảnh minh họa: VietNamNet)
Bên cạnh đó, GS. TS. BS. Cao Tiến Đức – Nguyên Chủ nhiệm Khoa Tâm thần, Bệnh viện Quân y 103 cũng chỉ ra các yếu tố khiến bệnh nhân tâm thần gia tăng và trở nên trầm trọng hơn sau dịch.
Cụ thể, dịch Covid-19 đối với người bệnh hay cộng đồng đều gây ra tâm lí lo lắng, sợ hãi rằng mình có thể bị mắc bệnh, hay mắc rồi thì bị người khác kì thị hoặc có nguy cơ không qua khỏi…
Dịch bệnh còn làm nhiều ngành nghề sản xuất kinh doanh bị ngưng trệ. Tỉ lệ thất nghiệp gia tăng khiến nỗi lo về cơm áo gạo t.iền đè nặng làm tâm lí của người trưởng thành bị ảnh hưởng nặng nề.
Hơn nữa, việc nhiều người bị cách ly tại nhà không được giao tiếp với nhiều người xung quanh, khiến mọi người khó chịu, bức xúc vì không được thư giãn, sự căng thẳng, u uất kéo dài cũng là nguyên nhân khiến stress, lo âu, trầm cảm, mất ngủ gia tăng.
Khi có dấu hiệu của rối loạn tâm thần, cần đến gặp bác sĩ để điều trị. (Ảnh minh họa: 24h)
Tổ chức Y tế thế giới WHO còn đưa ra cảnh báo phải chú ý hơn về mặt sức khỏe tâm thần, không chỉ là người già, người trưởng thành mà còn cả t.rẻ e.m hay v.ị t.hành n.iên cũng có nguy cơ. Do đó, nếu có một vài dấu hiệu sau thì nên đi khám.
– Khó ngủ, ngủ không tốt, dễ gặp ác mộng, hay thức giấc giữa đêm, ngủ không sâu hay ngủ nhưng vẫn mệt mỏi.
– Cơ thể không có năng lượng, lúc nào cũng cảm thấy mệt mỏi, không có động lực làm việc.
– Dễ thay đổi cảm xúc, hay cáu gắt, nóng giận, không kiểm soát được cảm xúc.
– Lo lắng thái quá, suy nghĩ nhiều, dễ mất tập trung.
Mặc dù dịch bệnh gây ra ảnh hưởng không tốt nhưng các bác sĩ cũng khuyên không nên quá hoang mang mà thay vào đó tuân thủ nghiêm túc các quy định phòng chống dịch. Việc rèn luyện sức khỏe, ăn uống lành mạnh… cũng sẽ giúp ích rất nhiều trong giai đoạn dịch bùng phát này.
Các thông tin đời sống xã hội sẽ được liên tục cập nhật tại YAN!
Phát hiện mới về sức khỏe tâm thần của t.rẻ e.m trong khủng hoảng COVID-19
Các nghiên cứu trên khắp thế giới đang đo lường tác động của đại dịch đối với t.rẻ e.m và thanh thiếu niên.
T.rẻ e.m và sơ đồ tâm lý người lớn
COVID-19 đã tạo ra một loạt các yếu tố phức tạp (sự không chắc chắn, sự cô lập trong xã hội và sự tức giận của cha mẹ) có tác động đến sức khỏe tâm thần của t.rẻ e.m và thanh thiếu niên.
T.rẻ e.m có nhiều lo lắng liên quan đến hậu quả của COVID-19 như liệu chúng sẽ gặp bạn bè và người thân, đi học hay bị ốm. Các bậc cha mẹ thường khó xoa dịu nỗi lo lắng của con cái họ vì sự không chắc chắn trong cuộc sống của chúng.
Các bậc cha mẹ thường rất thành thạo trong việc lập kế hoạch cho con cái của họ, nhưng các kế hoạch tương lai hiện đang bị đình trệ.
Những thách thức mà cha mẹ phải đối mặt có thể cản trở khả năng thông thường của họ trong việc giải quyết các nhu cầu tình cảm của con cái.
Kết quả nghiên cứu liên quan đến COVID-19
Một cuộc khảo sát bằng bảng câu hỏi trực tuyến đã được thực hiện cho 359 t.rẻ e.m và 3254 thanh thiếu niên từ 7 đến 18 t.uổi trong thời gian lây lan COVID-19 ở Trung Quốc.
Bảng câu hỏi bao gồm thang điểm trầm cảm, thang điểm lo lắng và thang điểm phong cách đối phó. Kết quả: 22,3% thanh thiếu niên có điểm số cho thấy các triệu chứng trầm cảm lâm sàng, cao hơn tỷ lệ ước tính 13,2% của bệnh trầm cảm thanh niên ở Trung Quốc. Mức độ triệu chứng lo âu cũng cao hơn sau COVID-19 so với báo cáo trước đây.
Những thanh niên có thành viên gia đình hoặc bạn bè mắc COVID-19 có mức độ lo lắng cao hơn những người không mắc bệnh.
Sức khỏe tâm thần của t.rẻ e.m được đ.ánh giá trong thời gian bị cách ly ở Bangladesh thông qua một cuộc khảo sát trực tuyến với 384 phụ huynh có con từ 5 đến 15 t.uổi. Điểm số trầm cảm, lo âu và rối loạn giấc ngủ của trẻ được phân thành các loại mức độ nghiêm trọng.
Mức độ nghiêm trọng và tỷ lệ phần trăm của các vấn đề sức khỏe tâm thần ở t.rẻ e.m như sau: dưới ngưỡng (43%), nhẹ (30,5%), trung bình (19,3%) và nặng (7,2%).
Tác động tinh thần của việc cách ly COVID-19 đã được đ.ánh giá đối với t.rẻ e.m và thanh thiếu niên từ Ý và Tây Ban Nha. Những người tham gia bao gồm 1143 phụ huynh có con từ 3 đến 18 t.uổi đã hoàn thành cuộc khảo sát về tác động của việc cách ly đối với con cái của họ, so với trước khi thời kỳ cách ly tại nhà.
Nghiên cứu cho thấy, 85,7% phụ huynh báo cáo những thay đổi trong cảm xúc và hành vi của con cái họ trong thời gian cách ly. Những thay đổi quan sát được thường xuyên nhất là khó tập trung (76,6%), buồn chán (52%), cáu kỉnh (39%), bồn chồn (38,8%), lo lắng (38%), cô đơn (31,3%).
Khoảng 75% phụ huynh cho biết họ cảm thấy căng thẳng về tình hình cách ly. Sự căng thẳng của cha mẹ có liên quan đến việc gia tăng các báo cáo về các triệu chứng cảm xúc và hành vi ở con cái của họ.
Trong một đ.ánh giá có hệ thống, Loades và các đồng nghiệp đã xem xét tác động của sự cô lập và cô đơn trong xã hội đối với sức khỏe tâm thần ở t.rẻ e.m và thanh thiếu niên.
Các vấn đề sức khỏe tâm thần trong tương lai, tổng quan bao gồm 63 nghiên cứu với tổng số 51.576 người tham gia. Sự cô lập và cô đơn với xã hội làm tăng nguy cơ trầm cảm lên đến 9 năm sau đó. Những phát hiện từ tổng quan tài liệu này về sự cô đơn và cô lập xã hội có những tác động tiềm tàng đối với đại dịch COVID-19 hiện nay.
Các nhà nghiên cứu cho rằng sự cô đơn của thanh niên trong thời gian áp dụng các biện pháp hạn chế đối với COVID-19 có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần trong tương lai của thanh niên. Họ khuyến nghị hỗ trợ phòng ngừa và can thiệp sớm để giải quyết các nhu cầu về sức khỏe tâm thần của t.rẻ e.m và thanh thiếu niên trong đậi dịch COVID-19.
Nên làm gì?
Nhìn chung, nghiên cứu chứng minh rằng COVID-19 đang ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của t.rẻ e.m và thanh thiếu niên, trầm cảm và lo lắng đang phổ biến. Tuy nhiên, cần có thêm nghiên cứu để đ.ánh giá tác động ngắn hạn và dài hạn của COVID-19 đối với sức khỏe tâm thần tổng thể của t.rẻ e.m. Vì vậy, bác sĩ lâm sàng có thể làm gì cho bệnh nhân của họ?
Đối với các bác sĩ điều trị cho t.rẻ e.m và thanh thiếu niên, hãy nói chuyện với họ về tác động của COVID-19 đối với cuộc sống và đ.ánh giá mối quan hệ tiềm ẩn của nó đối với sức khỏe tâm thần hiện tại.
Đối với một số thanh niên, tác động tâm lý xã hội của COVID-19 có thể liên quan đến việc khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm các vấn đề sức khỏe tâm thần hiện tại. Đối với những thanh thiếu niên khác, đặc biệt là những người mắc chứng rối loạn lo âu xã hội, việc ở nhà và học trực tuyến có thể tạm thời giảm bớt lo lắng, nhưng đây không phải là giải pháp lâu dài và có thể dẫn đến lo lắng quá mức khi cần phải trở lại trường học.
Đối với các bác sĩ điều trị cho cha mẹ của t.rẻ e.m và thanh thiếu niên, điều quan trọng là phải hỏi về sức khỏe tâm thần của con cái họ trong thời kỳ đại dịch này.
Sức khỏe tâm thần của cha mẹ có thể bị ảnh hưởng bởi sức khỏe tâm thần của con cái họ. Khuyến khích cha mẹ tìm kiếm đ.ánh giá cho trẻ nếu họ có bất kỳ mối quan tâm nào về sức khỏe tâm thần của con. Can thiệp sớm có thể ngăn ngừa hậu quả lâu dài về sức khỏe tâm thần do đại dịch COVID-19 gây ra.
