Một khi mạch m.áu có vấn đề, cơ thể con người sẽ đứng trước bờ vực nguy hiểm.
Mạch m.áu của cơ thể con người được gọi là huyết quản. Ngoại trừ móng tay, răng, tóc, giác mạc… không có mạch m.áu, ở những nơi khác trên cơ thể đều có một số lượng lớn các mạch m.áu. Mạch m.áu trong cơ thể giống như những con đường trong các thành phố lớn, liên tục vận chuyển m.áu và đảm bảo cuộc sống bình thường của con người. Một khi mạch m.áu có vấn đề, cơ thể con người sẽ đứng trước bờ vực nguy hiểm.
Mặc dù tắc nghẽn mạch m.áu phổ biến hơn ở người cao t.uổi nhưng những người trẻ t.uổi cũng không nên bỏ qua mối nguy hiểm này. Trên thực tế, các mạch m.áu có thể đã bị chứa nhiều “rác”, thậm chí tắc nghẽn từ độ t.uổi 20 nếu không biết cách chăm sóc. Vậy nên, bất kì ai cũng cần phải hết sức chú ý.
Các nguy cơ do tắc nghẽn mạch m.áu gây ra bao gồm:
1. Tổn thương não: Tình trạng tắc nghẽn mạch m.áu xảy ra ở não sẽ khiến não không được cung cấp đủ m.áu, dẫn đến hình thành huyết khối và gây nhồi m.áu não.
2. Tổn thương cho mắt: Sự tắc nghẽn mạch m.áu trong mắt sẽ làm cho các động mạch võng mạc trở nên thẳng và mỏng. Tình trạng này sẽ gây chèn ép tĩnh mạch và các triệu chứng như co thắt mạch võng mạc và c.hảy m.áu.
3. Tổn thương tim: Sự tắc nghẽn mạch m.áu trong tim có thể khiến lượng m.áu cung cấp cho tim không đủ, bệnh nhân có triệu chứng đau thắt ngực, tức ngực và nhồi m.áu cơ tim.
4. Tổn thương thận: Các động mạch thận sẽ bị hẹp lại, đồng thời gây ra bệnh cao huyết áp và bệnh tim, triệu chứng của bệnh này là triệu chứng tiểu đêm nhiều hơn và đau tim dữ dội, một số bệnh nhân còn kèm theo tiểu m.áu.
Nếu hàng ngày cơ thể có những biểu hiện sau thì phải cẩn thận và chú ý đến sức khỏe của mạch m.áu
1. Đau tức ngực, hồi hộp
Nếu là xơ cứng động mạch vành tim, bệnh nhân sẽ đau tức ngực, khó thở, vã mồ hôi hoặc hồi hộp. Cơn đau ngực đặc biệt này (cơn đau thắt ngực) do không cung cấp đủ m.áu cho cơ tim, thường xảy ra khi bạn gắng sức và khỏe hơn sau khi nghỉ ngơi. Trong trường hợp bình thường, cơn đau thắt ngực ở giữa ngực và đột ngột cảm thấy nặng nề, một số trường hợp hiếm hoi, một số người cũng xuất hiện khi nghỉ ngơi, chứng tỏ mạch m.áu không ổn định và có thể bị nhồi m.áu cơ tim.
2. Phù nề
Nếu các triệu chứng như mệt mỏi, giảm cảm giác thèm ăn, thay đổi lượng nước tiểu và phù chân tay mà không có lý do, có thể động mạch thận là nguyên nhân làm giảm cung cấp m.áu cho thận. Việc này ảnh hưởng đến chức năng thận và do đó gây ra các biểu hiện nói trên.
3. Yếu một chi
Chi trên hoặc chi dưới bị yếu đột ngột có thể do tắc nghẽn động mạch não hoặc động mạch cảnh, nếu có biểu hiện nói ngọng, lệch miệng và mắt, mờ mắt… thì phải đề phòng tai biến mạch m.áu não có thể xảy ra.
4. Đau chân
Nếu mạch m.áu ở chi dưới bị tắc nghẽn, gây thiếu m.áu cục bộ lưu thông m.áu, khi đi lại có thể bị đau chân, có thể thuyên giảm sau khi nghỉ ngơi nhưng nếu đi lại sẽ rất đau. Đặc biệt đối với bệnh nhân đái tháo đường thì khả năng bị tổn thương chi dưới càng cao, và chúng ta càng phải đặc biệt lưu ý.
5. Màu da bất thường
Khi mắc các bệnh về mạch m.áu thì màu da thường bất thường, da nhợt nhạt có thể do thiếu m.áu cục bộ do tắc động mạch , bầm tím là tắc tĩnh mạch , viêm tĩnh mạch có thể đỏ da . Vì vậy, việc xuất hiện màu da bất thường cần được chú ý.
Xét về khía cạnh tổng thể, đặc biệt là về chức năng, cơ thể con người được cấu tạo bởi các mạch m.áu, và sự xuất hiện của các loại bệnh tật đều gắn bó chặt chẽ với các mạch m.áu. Không có mạch m.áu, bất kỳ mô, bất kỳ cơ quan nào sẽ c.hết. Vì vậy, bảo vệ mạch m.áu là yếu tố quan trọng đối với sức khỏe và t.uổi thọ.
Tắc nghẽn mạch m.áu thực sự có hại cho cơ thể con người, chúng ta phải “làm sạch” mạch m.áu thường xuyên. Bằng cách này, các mạch m.áu của chúng ta có thể cung cấp m.áu đến cơ thể tốt hơn.
Nếu muốn mạch m.áu khỏe hơn, bạn có thể thử các phương pháp này
1. Không ăn quá nhiều
Người ta nói “ăn no 70%” không phải là không có lý. Ăn ít nhưng ăn thành nhiều bữa thực ra cũng là một cách phòng bệnh tốt. Đối với bệnh nhân mắc bệnh về mạch m.áu, ăn quá no tương đương với việc tạo cho mạch m.áu “áp lực”, làm thành mạch dày hơn và hẹp hơn, dễ dẫn đến tắc nghẽn.
2, Bỏ hút thuốc
Hút thuốc là vô hại đối với cơ thể, trong t.huốc l.á có nhiều chất độc hại như nicotin, nhựa than đá và carbon monoxide, có thể kích thích hệ tim mạch và đẩy nhanh quá trình lão hóa.
3. Lạc quan
Nếu một người thường xuyên có cảm xúc tiêu cực, cảm xúc tiêu cực và căng thẳng lớn hơn sẽ làm cho các mạch m.áu co lại, và quá trình này sẽ đẩy nhanh tốc độ lão hóa mạch m.áu.
4. Tập thể dục đúng cách trước và sau bữa ăn
Như chúng ta đã biết, tập thể dục nhiều hơn là cách chính để giảm cân, đi ra ngoài sau bữa ăn không chỉ giúp tiêu hóa tốt mà còn giúp mạch m.áu làm sạch “rác”, làm cho mạch m.áu “trẻ lại” và ngăn ngừa lão hóa.
5. Ăn nhiều thực phẩm chống đông m.áu và giảm lipid tự nhiên
Các thực phẩm này bao gồm:
– Hành tây: Hành tây có chứa chất prostaglandin A, có thể làm giãn mạch m.áu.
– Cà tím: Cà tím có nhiều vitamin P, có thể làm tăng tính đàn hồi của các mao mạch.
– Nấm đông cô: Nấm hương có chứa axit nucleic, có thể ức chế việc sản xuất cholesterol. Mức cholesterol trong cơ thể tăng sẽ làm tăng mức độ xơ cứng của mạch m.áu.
6. Đảm bảo giấc ngủ
Khi thức khuya cơ thể vẫn hoạt động bình thường, lúc này trong cơ thể con người dễ dàng phân chia thành một loại adrenaline làm cho mạch m.áu luôn trong trạng thái co lại, điều này cũng ảnh hưởng đến tốc độ m.áu c.hảy, và tăng tốc khi huyết áp tăng, dẫn đến lão hóa tim mạch.
Nhập viện cấp cứu vì tự ý ngưng dùng thuốc
Thuốc kháng tiểu cầu là một thuốc đặc biệt, được bác sĩ kê toa cho người bệnh nhằm làm giảm tối đa nguy cơ hình thành huyết khối (cục m.áu đông) trong lòng mạch m.áu.
Việc không tuân thủ điều trị thuốc kháng tiểu cầu theo chỉ định của bác sĩ khiến một số người bệnh trở nặng, phải nhập viện do hình thành các huyết khối, dẫn đến tắc nghẽn mạch m.áu nuôi các cơ quan (như tim, não…), đặc biệt là ở người bệnh nhồi m.áu cơ tim, người bệnh đã được đặt stent động mạch vành…
Theo TS, bác sĩ. Trần Hoà – Phó Trưởng khoa Can thiệp tim mạch, Trưởng Đơn vị Can thiệp nội mạch Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD TP.HCM), hiện nay các bệnh lý tim mạch như suy tim, tăng huyết áp, nhồi m.áu cơ tim cấp là nguyên nhân gây t.ử v.ong hàng đầu trên thế giới. Đây là các bệnh lý đặc biệt, cần được theo dõi và điều trị lâu dài bằng việc phối hợp giữa các biện pháp không dùng thuốc (tập luyện thể dục, giảm cân, ăn kiêng, ngưng t.huốc l.á…) và dùng thuốc.
Để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm, các bác sĩ luôn khuyến cáo người bệnh cần phải tuân thủ điều trị. Đặc biệt, việc sử dụng các loại thuốc đúng đắn đóng một vai trò then chốt trong việc kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tái phát. Trong đó, thuốc kháng tiểu cầu là nhóm thuốc không thể thiếu, giúp làm giảm khả năng kết tập tế bào tiểu cầu, ức chế quá trình hình thành huyết khối trong lòng mạch m.áu.
Vừa qua, BV ĐHYD TP.HCM tiếp nhận cấp cứu bệnh nhân P.T.N.T. (54 t.uổi, ngụ tại TP.HCM). Cách đây 5 tháng, chị T. được đặt can thiệp đặt stent cấp cứu do nhồi m.áu cơ tim. Chị xuất viện sau 1 tuần và đã trở lại công việc thường ngày từ 2 tháng nay. Sau đó do bị đau dạ dày, chị tự ý ngưng sử dụng thuốc tim mạch sau khi đặt stent và chỉ dùng thuốc điều trị đau dạ dày. Sau 10 ngày ngưng thuốc, chị T. phải nhập viện vì đau ngực dữ dội kèm tụt huyết áp.
Các bác sĩ chẩn đoán người bệnh bị nhồi m.áu cơ tim tái phát, tắc stent động mạch vành do huyết khối. Ngay lập tức, người bệnh được sử dụng thuốc kháng tiểu cầu liều cao để ngăn chặn tình trạng đông m.áu, chụp mạch vành và can thiệp cấp cứu. Các bác sĩ đ.ánh giá, việc tự ý ngưng thuốc tim mạch sau đặt stent, trong đó có các thuốc kháng tiểu cầu đã khiến chị T. bị tắc nghẽn mạch m.áu, gây tái phát nhồi m.áu cơ tim.
Thuốc kháng tiểu cầu có nhiều lợi ích trong phòng ngừa các biến cố tim mạch, tuy nhiên cũng có tác dụng phụ, phổ biến nhất là dị ứng
TS BS. Trần Hoà cho biết, thuốc kháng tiểu cầu được sử dụng phổ biến trong điều trị các bệnh tim mạch, chủ yếu là các trường hợp có nguy cơ hình thành huyết khối cao như: người bệnh sau đặt stent, dự phòng tái phát nhồi m.áu cơ tim, đột quỵ…
Khi có những mảng xơ vữa trong lòng mạch, các tế bào tiểu cầu sẽ đến làm lành vết thương. Tuy nhiên nếu mảng xơ vữa quá lớn, tiểu cầu tập kết quá nhiều sẽ kích hoạt quá trình đông m.áu, tạo thành nút chặn tiểu cầu lớn, hình thành cục m.áu đông lớn gây tắc nghẽn động mạch. Tiểu cầu hoạt động theo bầy đàn, khi di chuyển đến nơi sang thương sẽ tạo chân giả, không thể tách rời. Trong trường hợp này, thuốc kháng tiểu cầu sẽ làm suy yếu, hạn chế tạo cục m.áu đông, góp phần giảm nguy cơ gây ra biến cố tim mạch ở người bệnh.
Khi được sử dụng đúng cách, thuốc kháng tiểu cầu sẽ giúp người bệnh được tối ưu hóa hiệu quả điều trị, phòng ngừa các biến cố. Thế nhưng chỉ một sai sót nhỏ cũng có thể khiến người bệnh gặp phải những rủi ro không mong muốn. Đặc biệt, nhiều người bệnh chưa hiểu đúng về tác dụng của thuốc hoặc tự ý bỏ thuốc, thay đổi liều lượng dẫn đến việc tái hình thành các huyết khối, gây tắc nghẽn mạch m.áu nuôi tim và phải nhập viện cấp cứu.
Theo TS BS. Trần Hoà, sau các biến cố tim mạch, người bệnh cần đặc biệt tuân thủ điều trị. Chẳng hạn sau nhồi m.áu cơ tim, người bệnh sẽ có nguy cơ tái phát. Một khi đã tái phát, biến cố xảy ra sẽ nặng hơn so với ban đầu, tỉ lệ t.ử v.ong cao. Để ngăn ngừa những biến cố tiếp theo, người bệnh cần được theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa tim mạch, chủ động tuân thủ chỉ định của bác sĩ, sử dụng thuốc đúng liều lượng.
Thuốc kháng tiểu cầu có nhiều lợi ích trong phòng ngừa các biến cố tim mạch, tuy nhiên cũng có tác dụng phụ, phổ biến nhất là dị ứng: nổi mẩn, khó thở, phát ban… Ngoài ra, người bệnh có thể bị khó chịu vùng thượng vị, viêm loét, xuất huyết tiêu hoá. Một tác dụng phụ khác là dễ c.hảy m.áu, xuất hiện vết bầm ở nhiều vùng cơ thể. Đáng lưu ý là hiện tượng xuất huyết tiêu hoá, nặng hơn là xuất huyết não.
Ngay khi xuất hiện tác dụng phụ của thuốc, người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ điều trị để được hướng dẫn xử trí. Người bệnh không được tự ý ngưng thuốc, tăng giảm liều lượng của thuốc. Thay vào đó, cần tái khám ngay để bác sĩ chuyên khoa tim mạch đ.ánh giá mức độ nặng, cân nhắc giảm liều lượng hoặc kết hợp với các loại thuốc khác để hạn chế, loại bỏ tác dụng phụ. TS BS. Trần Hòa khuyến cáo.
